Bacteriële infecties

Er bestaat een grote hoeveelheid aan soorten bacteriën die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken bij kikkers. De meest voorkomende bacteriële infecties doen zich voor op de huid waar ze grijze vlekjes vormen, die zonder adequate behandeling groter worden en tot de dood van het dier kunnen leiden. Ook komen er bacteriële infecties voor die zich uiten in lymfatische problemen met oedeem als symptoom. De oorzaak wordt vaak gevonden in overbevolking van een kikkerverblijf of onvoldoende hygiënische maatregelen. Bacteriën hopen zich dan op tot zeer grote aantallen, waardoor kikkers constant geïnfecteerd worden tot het immuunsysteem het niet meer kan bolwerken. Ook komen bacteriële infecties vaak samen voor met schimmelinfecties als secundaire ziekteverwekkers op ontstane verwondingen. Voor een correcte diagnose is sectie op een overleden exemplaar noodzakelijk ofwel een huiduitstrijkje als de infectie zich op de huid bevindt. Een gespecialiseerde dierenarts kan de juiste behandeling bepalen voor de dieren.

Koudbloed tuberculose

Door Mycobacterium-soorten, vooral Mycobacterium marinum, veroorzaakte koedbloed tuberculose komt met enige regelmaat voor bij kikkers en hun larven in gevangenschap. Deze bacterie plant zich voort door middel van celdeling en verspreidt zich gemakkelijk via direct contact, water, uitwerpselen en bodemmateriaal. Deze zeer besmettelijke bacterie komt ook veel voor (vaak zonder zichtbare symptomen) bij aquariumvissen die de bacterie gemakkelijk overdragen op kikkers. Daarmee bestaat er een groot risico op besmetting van kikkers bij mensen die vissen samenhouden met hun kikkers. Wees ook zeer voorzichtig met eventuele open wonden waardoor besmetting kan plaatsvinden op de mens. Besmettingen bij de mens, dit noemt men aquariumgranuloom, beperken zich meestal tot de uiteinden van ledematen, meestal de hand.

Dieren met een gezond immuunsysteem kunnen lange tijd drager zijn van deze ziekte zonder zichtbare symptomen. Bij een enigszins verzwakt immuunsysteem is de ziekte zeer dodelijk. Een belangrijk kenmerk zijn de granulomen (een ontstekingsreactie die zich uit in kleine bultjes) die op de huid voor kunnen komen. Ook komen andere huidafwijkingen (laesies) voor die zich vaak concentreren nabij de bek, tenen en vingers. Bij inwendige organen als de nieren, milt, lever en maag-darmkanaal kan de ziekte voorkomen in de vorm van granulomateuze ontstekingshaarden, de tuberkels. Doordat de symptomen meestal pas optreden als de infectie in een vergevorderd stadium is, is men bijna altijd te laat. Ook is de kans groot dat ondertussen alle dieren in het verblijf besmet zijn. Het stellen van een diagnose kan gebeuren door een huiduitstrijkje, van een ontsteking op de huid, door een gespecialiseerde dierenarts en patholoog te laten onderzoeken. Het is niet eenvoudig om de diagnose te stellen, omdat de bacteriën moeilijk op kweek te zetten zijn. Ze zijn namelijk zeer kieskeurig en planten zich ook zeer langzaam voort. M. marinum kan bij het Centraal Veterinair Instituut Lelystad wel gekweekt worden. Dit gaat in vergelijking met M. tuberculosis (veroorzaakt tuberculose bij de mens) een stuk sneller. De ziekte heeft een slechte prognose en is niet makkelijk te behandelen.

Gezondheid & ziekten Schimmelinfecties