De bodem

De bodembedekking is een essentieel onderdeel van de inrichting van een kikkerbak. Het dient meerdere functies, waarvan het vasthouden en verdampen van water de belangrijkste zijn voor de bewoners. Toch kan de bodembedekking ook esthetisch een functie vervullen, dienen als wortelmogelijkheid voor planten, schuilplaatsen vormen voor de bewoners, als substraat dienen waarin voedseldieren zich thuis voelen en vermeerderen, dienen als drainage van sproeiwater of zelfs een waterreservoir/pompcompartiment bevatten. Als er veel structuren zoals holtes en oneffenheden in de bodembedekking aanwezig zijn, kan tevens het foerageergedrag van de bewoners hiermee verrijkt worden.

De bodembedekking bestaat vaak uit een wortel- en toplaag, waarbij de wortellaag slechts een functie heeft voor bodembeplanting om in te wortelen. Deze wordt soms nog afgedekt met een toplaag van houtsnippers, bladafval, stenen en mossen. Ook deze wortellaag is veelal geschikt als bodem voor de bewoners om zich op te begeven, mits deze niet aan de dieren blijft plakken en daardoor stress kan geven. Wanneer er met diep wortelende planten wordt gewerkt op de bodem van de kikkerbak, is het van belang dat er met een dikke wortellaag gewerkt wordt. Een wortellaag dient om de meeste plantensoorten goed te draineren, voedingsstoffen te bevatten en voldoende luchtig te zijn. Hiervoor kan een mengsel van meerdere materialen dienen, zoals bijvoorbeeld grof gewassen zand (3 delen), kokosaarde (1 deel), kokosvezel (2 delen), potgrond (2 delen), vermiculiet of perliet (1 deel). In de praktijk wordt dit slechts bij zeer grote bakken toegepast en is daarvan bij de meeste kweek- en showbakken geen sprake. Dan wordt er veelal gekozen voor een wortellaag van slechts enkele centimeters dik, vaak bestaande uit turf, die alleen voldoet voor planten die speciaal geselecteerd worden om in de dunne (meestal natte) zure laag stand te houden. Anderen kiezen er zelfs voor de wortellaag geheel weg te laten en slechts een toplaag te plaatsen, omdat dit voor veel kleine, soms semi‑aquatische, planten ook voldoet. Voor veel planten is het wel erg belangrijk dat de wortel- en/of toplaag voldoende draineert om wortelrot te voorkomen. Tevens is het belangrijk dat deze laag zich geheel boven het waterniveau van de bak bevindt.

Omdat een kikkerbak vaak erg nat gehouden wordt, zal sproeiwater, bij afwezigheid van een afvoer (door middel van een overloopje), snel gaan ophopen als er per dag meer water gesproeid wordt dan dat er per dag kan verdampen. Dit heeft tot gevolg dat er vaak water uitgeschept, gepompt of geheveld dient te worden om overstroming van de bak of het landgedeelte te voorkomen. Om overtollig water tijdelijk te spreiden dient vaak een watergedeelte dat in verbinding staat met een waterreservoir onder de bodembedekking. Dit wordt ook wel een valse bodem genoemd. Een waterreservoir kan heel eenvoudig gemaakt worden door een compartiment te maken, afgedekt aan de boven en zijkanten (de verbinding met het watergedeelte) met waterdoorlatende materialen zoals gaas, worteldoek of afzuigkapfilters, waarop een wortel- en toplaag aangebracht wordt. Een compartiment gevuld met kleikorrels dient vaak als ondersteuning van de waterdoorlatende materialen en beplantingslaag, maar er zijn ook talloze andere oplossingen te bedenken om deze materialen te ondersteunen. Zo wordt er vaak voor gekozen een rooster te plaatsen op enkele verhogingen van glas of pvc, die de wortel- en toplaag van het waterreservoir scheidt. Omdat een dergelijk waterreservoir onzichtbaar is, wordt het ook vaak gebruikt als pompcompartiment voor waterfiltering, watervallen/beekloopjes en achterwandbevloeiing. Als dat het geval is, werkt het wel fijn als deze gemakkelijk bereikbaar blijft via een luikje (en deze dus niet in een laag kleikorrels verwerkt is).

Achter- en zijwanden Plaagdieren