Groeiwijzen

Terrestrische planten

Dit type plant kenmerkt zich door met zijn wortels in het substraat te groeien. Deze planten gebruiken hun wortels met name om water met opgeloste voedingsstoffen op te nemen. Als substraat kan aan turfstrooisel, turfbroden of cocopeat gedacht worden. In turfbroden zit onder andere sphagnum wat er aan bijdraagt dat dit zeer veel vocht vasthoudt. Zeker wanneer turf in aanraking komt met bijvoorbeeld een poeltje of achterwandbevloeiing kan het zich snel volzuigen met vocht. Dergelijke natte turfbroden kunnen, mits er voldoende licht opvalt, vaak gemakkelijk begroeien met mos. Voor veel planten die met hun wortels in het substraat groeien, kan dit echter problemen opleveren indien het turf continu te nat is. In dat geval is cocopeat een beter alternatief. Zorg in ieder geval voor goede drainage, zodat ook de cocopeat niet continu nat blijft. Wanneer ervoor gekozen wordt om plantenpotjes weg te werken in de achterwand, bijvoorbeeld met behulp van purschuim, is het ook verstandig om rekening te houden met de waterafvoer. Er kan als bodem ook gekozen worden voor varenwortelplaten of synthetische varianten hierop. Zolang planten maar voldoende kunnen wortelen. Er worden dusdanig veel nutriënten de kikkerbak binnen gebracht met voeren, dat planten ook op synthetische platen goed kunnen groeien. Een voordeel van varenwortel of een synthetisch alternatief is dat het materiaal vaak door de grote poriën een zeer goede drainage heeft.

Epifyten en lithofyten

Epifyten zijn organismen die op levende planten groeien zonder hierbij voedingsstoffen te onttrekken van de draagplant. Lithofyten daarentegen gebruiken stenen of rotsen als substraat. De wortels of wortelachtige structuren van deze typen planten dienen vaak met name voor de verankering van de plant en in mindere mate of helemaal niet, voor de opname van water en voedingsstoffen. Deze groeiwijzen komen voor bij een groot aantal geschikte planten voor in kikkerbakken zoals bromelia’s, tillandsia’s, mossen, varens, orchideeën en vleesetende planten.

Een groot aantal epi- en lythofyten kunnen er slecht tegen om met hun wortels in de veel voorkomende typen grond of turf te staan. Veelal kunnen deze planten het best bevestigd worden op de achterwand, stukken hout of rotsen. Met behulp van nylon visdraad of een stuk panty kunnen de planten vastgezet worden. De toevoeging van wat Sphagnum (veenmos) rondom de wortels zal er voor zorgen dat hier vocht wordt vastgehouden om uitdroging te voorkomen. Echter niet alle epifyten kunnen hiertegen. Bromelia’s, tillandsia’s en orchideeën kunnen vaak ook vastgezet worden tegen de achterwand met behulp van satéprikkers of tandenstokers. Hierdoor worden de planten vaak lang genoeg ondersteund om er voor te zorgen dat de plant zichzelf vast zet met zijn wortels, voordat de satéprikkers of tandenstokers wegrotten. Hiervoor kunnen ook kleine plastic krammen of paperclips gebruikt worden. Tillandsia’s kunnen met wat siliconenkit aan de basis van de plant bevestigd worden.

Semi-aquatische planten

Met de term semi-aquatische planten zullen in dit hoofdstuk planten bedoeld worden die zowel onderwater als (deels) bovenwater kunnen groeien. Meestal zijn dit moerasplanten die enkele aanpassingen hebben die dit mogelijk maken. Deze aanpassingen gelden met name voor de waterhuishouding en gasuitwisseling. Zo gebruiken deze planten vaak speciale waterporiën in het blad, om het teveel aan water uit te kunnen scheiden. Veel soorten die voor de aquariumhobby worden aangeboden vallen onder dit type planten. Veelal worden deze planten door plantenkwekers bovenwater opgekweekt voor de verkoop. Indien de planten zelfstandig in staat zijn om hun bladeren omhoog te houden zonder dat water de bladeren draagt, kunnen ze gebruikt worden in een kikkerbak. Er dient wel voldoende rekening gehouden te worden met de lichtbehoefte van de plant. Onderin de kikkerbak kan de hoeveelheid licht al behoorlijk zijn afgenomen (zie artikel: Verlichting). Wanneer de plant ook nog eens (deels) onderwater groeit, zal de hoeveelheid beschikbaar licht nog verder afnemen doordat een groot deel van het licht weerkaatst wordt door het wateroppervlak. Houd hier zeker rekening mee bij een hoge kikkerbak of wanneer er bijvoorbeeld turf als substraat wordt gebruikt, aangezien dit het water bruin kan kleuren.

Plaatsing van planten Verschillende groepen planten