Roep

Al vanaf tientallen meters afstand is de aanwezigheid van gifkikkers in het regenwoud te horen. Iedere soort heeft zijn eigen kenmerkende roep (Santos et al., 2014). Zowel de kleurrijke als bruingekleurde gifkikkers vallen op door een grote verscheidenheid aan trillers, een- of meertonige heldere klanken die meestal uitsluitend door de mannetjes worden voortgebracht. Toch zijn er waarnemingen gedaan van vrouwtjes die een roep laten horen bij soorten uit de geslachten Allobates, Ameerega, Dendrobates, Epipedobates en Phyllobates. Vrouwtjes roepen minder uitbundig, zeker minder vaak dan mannetjes en doen dit veelal alleen tijdens het paringsritueel. De mannetjes gebruiken hun roep om vrouwtjes aan te trekken en aan andere mannetjes te laten weten dat ze een territorium bezetten. De soorten die langs snelstromend water of watervallen leven maken meestal enkele krachtige heldere noten als roep om de achtergrondruis te kunnen overstemmen. Verreweg de meeste gifkikkers maken een korte of langere triller waarin ze aan een eigen frequentie en ritme vasthouden (Erdtmann & Amézquita, 2009). Deze heldere roep wordt aangeduid als advertentieroep, waarmee het mannetje zichzelf kenbaar maakt. Wanneer een vrouwtje tot dichtbij het mannetje genaderd is, gaat het mannetje bij sommige soorten over tot het maken van contactroepjes die meestal korter zijn dan de advertentieroep. Ook tijdens het paringsritueel kan de roep een andere vorm aannemen, daarbij valt op dat deze roep bij de meeste gifkikkers overeenkomt. Vlak voor de paring maken mannetjes dan een knorrend geluid dat wordt gemaakt zonder de kwaakblaas volledig op te zetten. Bij Ranitomeya imitator maken mannetjes een kortere triller dan hun advertentieroep om hun vrouwtje te laten weten dat hun larve om voedsel bedelt en het vrouwtje nodig is om voedseleieren af te zetten. Bij enkele soorten ontbreekt een echte advertentieroep. De mannetjes van R. amazonica en R. variabilis roepen alleen in de aanwezigheid van een vrouwtje of ander mannetje. Ook Dendrobates tinctorius laat pas zijn zacht zoemende geluid horen in het nabij zijn van een ander mannetje of tijdens het paringsritueel met een vrouwtje. Wanneer geluiden compleet overstemd worden door een bulderende waterval, dan communiceren kikkers met andere signalen. Bij Mannophryne‑soorten zijn het de vrouwtjes die met hun gele keel pulseren. Ook wordt er soms door gifkikkers met de poten gezwaaid (Ameerega parvula) of zelfs zo hoog mogelijk gesprongen om aandacht te trekken (Mannophryne collaris, Rheobates palmatus).

Dagactief Gifkikkeranatomie