September 2024

Laatste dag Panama

Tekst & foto’s: Jeroen van der Steen, Alvaro Gil & Wim van den Berg

Nog een laatste bezoek, enkele uren voor het vertrek terug naar huis… . Op loopafstand van het hotel bezoeken we de kikkerfarm van Sam Sucre, aka “thefrogbreeder”. De attentie ter bedanking van het bezoek, blijk na de twaalf tropische dagen iets minder appetijtelijk te zijn als in Nederland.
Dankzij een kleurige muurschildering werd de shop gevonden.

Een vriendelijke medewerker geeft tekst en uitleg in de winkel. En onmiddellijk valt de huisvesting al op.

Verschillende soorten Oophaga, met verwonderlijke kleurvarianten, boomkikkers en D. auratus bevolkten de bakken.

Het bouwen van een nieuwe kikkerruimte

Tekst & foto’s: Roy van der Steen

14 was hij, toen Roy van der Steen de hobby begon. Wat begon met 4 bakjes, groeide uit tot een ruimte met meer dan 30 kikkerbakken.

Een eigen appartement, een eigen kikkerruimte. Maar na de verhuis naar een nieuwe woonst, werden deze naar de zolder verbannen. Dit was echter wel een energievreter, zo bleek.

Na wat ontsnapte kikkers in huis, fruitvliegjes overal rond en iets te vochtig volgens de vriendin, was het even welletjes geweest. Maar als de kikkers niet meer binnen mogen, dan gaan we de hobby toch buitenshuis doen? Een aanbouw waar rekening gehouden wordt met alle hekelpunten, dat was een mooi alternatief! Alle gemak en comfort voorzien, zodat de passie in een top-ruimte kan beoefend worden! Lees zeker mee over deze droom van elke hobbyist!

Evolutie van kleuren en giftigheid binnen de gifkikkerfamilie

Tekst: René van Wijngaarden, foto’s: René van Wijngaarden, Gert Benaets, Jan Van der Meulen, Jan Verkade & René Boesten

Dit artikel is gebaseerd op de publicatie van Kyle Summers en Mark E. Clough: “The Evolution of Coloration and Toxicity in the Poison Frog Family (Dendrobatidae)” (2001).
Summers en Clough voerden dit onderzoek uit om een hypothese te testen over het ontstaan van aposematisme, namelijk dat de kleuring van gifkikkers in samenhang met hun giftigheid evolueert.

Het onderzoek is weliswaar al 20 jaar geleden uitgevoerd en is verder verfijnd en besproken. Actuele informatie over dit onderwerp is te vinden is het boek ‘Gifkikkers’ (Stuster, Poelman en Boesten, 2017).

In de natuur geldt: hoe feller de kleur, hoe groter de kans op giftig-zijn. Dendrobatidae produceren enkele van de meest krachtige alkaloïden die bekend zijn. De theorie dat toenemende giftigheid leidt tot een evolutie van helderdere en opvallendere kleuren, suggereert dat deze twee kenmerken in samenhang evolueren.

In dit artikel wordt met iets meer wetenschappelijke inhoud de bevindingen en resultaten van het onderzoek besproken. De relatie tussen kleur en giftigheid, giftigheid en voeding en verschillen in giftigheid tussen soorten komen aan bod.

Kant-en-klare domotica ook voor onze vivaria

Tekst en foto’s: Marco van Walstijn

Marco van Walstijn is al enkele jaren op zoek om de routinehandelingen bij een vivarium te automatiseren. Een zoektocht die in de aquariumtechnieken geen succes had.

En toen viel het oog op het domotica-merk Eve… En dankzij een gemeenschappelijke standaard (Matter) voor smarthome-systemen, vond de zoektocht helemaal een mooie uitkomst. Voorwaarde is wel dat de domotica-producten het Thread-logo hebben, om het apparaat geschikt te maken voor de opstelling.

Marco deelt ons ook zijn eigen ervaring en enkele verduidelijkende screenshot van de app.

Gifkikkers uit het Amazonegebied: een reis door het noordoosten van Brazilië

Tekst & foto’s: Alejandro Estrada-Garcia, Vertaling: Philippe Vercamer

Op zoek naar Braziliaanse Amazonde-Dendrobatidae, dat was de insteek van de reis die Alejandro ging maken. De zoektocht, die twee weken duurt, vindt plaats in Pará. Op het verlanglijstje staan: A. castaneoticus en A. galactonotus, Ranitomeya variabilis, D. tinctorius, Atelopus hoogmoedi en Ameerega pulchripecta. Geen gemakkelijke klus, als je weet dat Pará zo 1,2 miljoen km² groot is… .

Hij reist samen een vriend (René) en een groep natuurliefhebbers eerst door Tapajós National Park. Dag 1 op het programma: Adelphobates castaneoticus vinden. Helaas bleek de paranotenboom Bertholletia excelsa geen optie voor de kikkers, maar wat verder werden dan toch juvenielen gevonden.

Volgende stap in de reis: de boot op richting Breves.

De volgende dag reist het groepje verder naar het oudste Amazonegebied en op één na oudste nationale bos van Brazilië. Hier zouden populaties van Adelphobates galactonotus te vinden zijn… Een speedbootje brengt hen tot aan een klein dorpje aan de westkant van de Baai, waar ze ontvangen worden het hoofd van het dorp. En niet lang daarna was het al prijs!

Lees nog verder in het artikel en ontdek hoe ze nog meer van hun verlanglijstje konden afvinken. En eveneens de prachtige foto’s die ze van de dieren konden maken!

Onthulling van de stedelijke geografische verspreiding van de Halsbandkikker Mannophryne collaris: een burgerwetenschappelijk project

Tekst: Enrique La Marca Foto’s: Enrique La Marca & REVA Vertaling: René van Wijngaarden

De Merida’s Halsbandkikker is een bedreigd amfibie met zowel dag- als nacht activiteiten. Het is een kleine dendrobatoïde kikker uit de familie Aromobatidae, en is endemisch in de staat Merida, in het westen van Venezuela. Het project ontving een financiële bijdrage van Dendrobatidae Nederland, met als hoofddoel het vaststellen van de huidige verspreiding van M. collaris binnen zijn belangrijkste verspreidingsgebied, het terras van Merida in de centrale Venezolaanse Andes.

Om de stad te laten groeien, werden heel wat van de vochtige bossen uit de omgeving gekapt. Als de soort niet beschermd wordt, is het lot bezegeld en zal de M. collaris niet meer in het wild te vinden zijn.  Reden waarom een paar jaar geleden bij REVA een ex-situ programma vwerd opgezet om te helpen met de conservatie van M. collaris.

REVA gaat nu inzetten op een natuurbehoudsplan, gericht op kinderen en jonge studenten. Hoe? Dit leest u verder in het artikel over dit mooie project.

Hymenochirus boettgeri: de dwergklauwkikker – tekst: Peter van der Pompe

Iedereen kent ze wel: de kleine, grijze of albino kikkertjes die in de meeste aquariumzaken te vinden zijn: de klauwkikker. De naam “klauwkikker” verwijst trouwens naar de kleine nageltjes die ze op hun achterpoten hebben. Er zijn vier soorten klauwkikkers bekend, die allemaal langs de evenaar in Afrika voorkomen, van Nigeria tot Gabon. Ze leven in vijvers, poelen en meren met veel waterplanten.

Peter bespreekt in het artikel de huisvesting, voeding en gedrag en hoe de voortplanting in zijn werk gaat.

Heb je de kriebels om dit soortje te houden, lees dan zeker even mee! Heb je ze al in de collectie? Dan zal je vast wel kunnen beamen wat Peter van ze vindt!

Biologische plaagbestrijding in terraria – tekst en foto’s: Sander Bauer

Heb je er al eens bij stil gestaan dat wat we onze kikkers voeren, eigenlijk plaagdieren zijn? Voor de exotische huisgenoten maakt dit niet veel uit, maar als je naast je terraria ook veel kamerplanten staan hebt, zijn de niet-opgegeten voedsel/plaagdieren een risico. Wanneer een insect opduikt in de vensterbankcollectie of wanneer het voer niet in de smaak valt bij de kikkers, is snelle actie vereist. Soms is het een uitdaging om zonder chemische middelen de planten nog te redden.

Sander kreeg onlangs zelf te maken met een plaagdiertje: de kastrips. Om geen chemische stoffen te moeten gebruiken, werden wat predatietrips besteld.

Het verloop van zijn jacht op de tripsen en de bijhorende foto’s ter herkenning (vergelijk dus zeker even met jullie bakken!) beschrijft Sander poëtisch in dit fijne artikel.

Juni 2024 Expeditie Nationaal Park Podocarpus