Kleine wasmotten
Erik van der Horst, recept van Mick Bajcar
De wasmot is één van de hoofdpijnfactoren van internationale imkers. De larven van dit insect tasten bijenkorven aan en kunnen een ware plaag vormen. Voor reptielen- en amfibiënhouders is het een interessant voedseldier. Een beetje afwisseling is altijd welkom. Als variatie in het dagelijks dieet zijn kleine wasmotten en hun larven een goede bron van eiwitten voor onze kikkers. Niet te veel voeren, want ze zijn botervet! Verder is een kleine waarschuwing op z’n plaats. De larven van wasmotten eten ook wol, dus pas erg goed op met ontsnapte motjes.
Klasse : Insecten - Insecta
Orde : Vlinders - Lepidoptera
Familie : Lichtmoten - Pyralididae
Soort : Kleine wasmot (Achroia grisella, Fabricius, 1794)
De kleine wasmot is een interessant insect, omdat de mannetjes de wijfjes niet alleen met feromonen (soort geurstof) lokken, maar ook met ultrasoon geluid. De mot heeft een vleugelwijdte van 16-24 mm.
De ontwikkelingscyclus kan variëren van 6 weken tot 6 maanden afhankelijk van de temperatuur en het voedselaanbod. De ontwikkeling komt pas op gang als de temperatuur boven de 9°C ligt. De ca 300 weekglazige eitjes komen na 5 tot 8 dagen uit, afhankelijk van de omgevingtemperatuur. De omgeving moet een hoge luchtvochtigheid bevatten.
De larven voeden zich met was van oude honingraten, maar het is bekend dat ze voeden ook met gedroogd fruit, dode insecten en ander voedsel. Ze groeien in 1 tot 6 maanden (wederom afhankelijk van de temperatuur) volledig uit tot een lengte van 16 tot 20 mm. waarna ze er uitzien als een witgele rups met een roodbruine kop. Waar ze kruipen laten zij een zijdeachtige substantie achter. Pas op want ze zijn sneller dan je denkt!
Interessant is dat de larven elkaar bemerken. Dit blijkt onder andere dat wanneer je ze op de grond gooit, de larven ieder een andere kant op gaan. Vermoed wordt dat dit is om zich zo snel te verspreiden zodat de groep als geheel een betere overlevingskans heeft.
Wanneer de larf is uitgegroeid vindt de verpopping zowel binnen als buiten de raat plaats. De verpopping is een zijdeachtig coconnetje omringd door zijn uitwerpselen en wasresten, ze zien er daardoor zwart gekleurd uit.
De 12 mm lange en ca 3 mm brede pop kan snel uitkomen, maar het kan, afhankelijk van de temperatuur, ook twee maanden duren.
De volwassen wasmotten eten niets meer. In de natuur zijn de volwassen dieren tussen juli en herfst actief en met name ‘s nachts. De motten rennen liever dan dat ze vliegen. De 10 tot 15 mm. grote larven groeien uit tot grijs tot vuil-bruine dieren.
Het overwinteren kan zowel in ei-, larve- als popstadium gebeuren. De cyclus wordt alleen maar onderbroken als de temperatuur te laag wordt of als er niet genoeg voedsel te vinden is.
Het recept
250ml heldere honing
250ml glycerine,
1600ml Brinta
200ml Droge gist
500ml Melk poeder (niet strikt noodzakelijk)
Mix alle ingrediënten door elkaar tot een plakkerige goed kneedbare bal ontstaat. Het moet niet hard worden. De consistentie kan eventueel verbeterd worden door ingrediënten toe te voegen (honing of glycerine maakt het zachter, Brinta en melkpoeder harder).
Verdeel de mix over goed geventileerde potten (bijvoorbeeld afdekken met keukenrol). Mijn ervaring is dat potten / (nasi-)bakken met een groter bodemoppervlak het beste resultaat hebben, maar ook plastic bierbekers werken goed. Deze laatste sluit ik af met schuimrubber stopjes. Ventilatie is heel belangrijk, anders worden de bakjes te nat en gaan schimmelen.
Motten erbij en houden bij een temperatuur van 24 and 30°C. Een stuk strak opgerold keukenrolpapier waar de larven later inkruipen zorgt ervoor dat de larven eenvoudig uit de potten verwijderd kunnen worden.