Fruitvliegen 1

Door  H. Atsma

Voorwoord

Ook al ben ik nog maar relatief kort bezig met de terrariumhobby, ik zag al snel de belangrijkheid van het kweken van een goede voorraad voedseldieren in voordat ik uiteindelijk dieren aan zou gaan schaffen. Mijn voorkeur voor kleine reptielen en amfibieën betekende dat ik voornamelijk zou moeten zorgen voor fruitvliegen. Dat leek dus aanvankelijk geen problemen op te leveren. Ik had immers menig boek doorgenomen m.b.t. de kweek van deze gevleugelde voedseldieren en ik was van mening dat een kweek hiervan zonder enige moeite altijd zou lukken. Niets was echter minder waar.

In enkele weken tijd had ik al een slordige 20 tot 25 recepten’ verzameld m.b.t. de voedingskweekbodem voor fruitvliegen. Vele kweekbodems mislukten omdat ze b.v. te veel gist bevatten, te snel begonnen te schimmelen, te snel indroogden of omdat er gewoonweg geen of zeer weinig eieren in werden afgezet of in uitkwamen. Uiteindelijk heb ik alle recepten en goede raad maar overboord gezet en ben ik zelf aan het hobbyen gegaan. Na een maand proberen bleek dat ik dichtbij een goede voedingsbodem zat. Uiteindelijk bleek dat alle toevoegingen en extra preparaties van voedings- en kweekbodems zorgden voor het mislukken van een kweek. Het verbaasde mij dus uiteindelijk niet dat de meest simpele voedingbodem de beste resultaten opleverde.

Brinta. Hiermee maak je met water een dikke pap (eventueel kun je 1 ml multivitamine toevoegen). Ik maak een kweekbodem van plusminus 3 cm., daarin een stukje karton (of half wc-rolletje) plaatsen, en daarboven wat houtwol of stro.

Behalve een goede voedingsbodem moet ook gezorgd worden voor verdere condities als kweektemperatuur. Deze laatste blijkt te liggen op 25’C. En inderdaad bleek na enig experimenteren deze temperatuur het snelste resultaat te geven. Qua hoeveelheid nakomelingen maakt het weinig uit of je op 20, 22, 25 of 30’C kweekt. De kweekcyclus bij vliegende fruitvliegen is plus minus 2 weken, en bij niet vliegende gevleugelde en ongevleugelde fruitvliegen plusminus 3 weken, aanvankelijk van de temperatuur. Na het uitkomen van de larven leven ze bij mij 4 tot 7 weken.

Wil je de kweek continu op 25 graden houden dan is een broedstoof o.i.d. wel een vereiste. Nu bezit ik er daar wel een van, maar de hoeveelheid potjes en de grootte die ik erin kwijt kan is maar zeer beperkt. Ik heb daar het volgende op gevonden: ik heb een kist gemaakt met een bodem en 3 kanten van plus minus 5 cm dik piepschuim. De voorkant van deze kist bestaat uit een plaat van hetzelfde piepschuim (deze valt in een aangebracht frame). De maten van deze kist zijn in centimeters 50x45x35 (bxhxd). In het deksel zijn twee fittingen bevestigd, en ik heb daarbij een aantal gloeilampen van 5 tot 60 watt klaarliggen. In deze kist is een thermostaat aangebracht die zorgt dat de verlichting aanslaat bij een temperatuur van ca. 21 graden C en uitslaat bij een temperatuur van 25’C. Als tijdens de winterperiode een lamp uitvalt zorgt de tweede ervoor dat de temperatuur in ieder geval niet daalt tot onder de 6 a 10 graden. Een temperatuur lager dan 5 graden leidt binnen enkele uren tot het uitsterven van je gehele kweek. Ook een hogere temperatuur dan 35 C is na enkele uren funest voor deze dieren. Mijn ervaring is dat bij temperaturen tot – 10 C 40W voldoende is. Bij extreme vorst zal een hoger wattage gebruikt moeten worden.

Na de winter schakel ik een lamp uit en verlaag ik het wattage van mijn lamp(en) naar 15W en bij buitentemperaturen van 15 tot 22’C naar 5W. Bij een hogere buitentemperatuur dan 25’C koel ik middels ventilatoren.

De energiekosten per maand (bij 20 cent per kWh) en bij gebruik van (8 branduren per dag):
5 watt FL 0,24
15 watt FL 0,73
40watt-FL 1,92

Ervan uitgaande dat je 4 mnd. 5W, 4 mnd. 15W en 4 mnd 40W gebruikt, zal dit systeem plusminus FL 12,50 aan energie kosten plus FL 35.aan ingrediënten = FL 47,50. Als ik al mijn fruitvliegen zou kopen zou ik minimaal 6 bakjes maal 12 maanden maal FL 4.= FL 288.betalen. Dan kan ik echter niet altijd voeren, omdat ik afhankelijk ben van het aanbod. Het kan mij dus ook gebeuren dat er helemaal geen aanbod is (zoals in de zomer van 1997).

Bijkomende kosten zijn natuurlijk de aanschafkosten van materiaal, te weten: 2.5 M2
piepschuim FL 15
Thermostaat FL 35
Lampen FL 15,–
Fittingen, stekkers e.d. FL 20,–
======================
FL 85

Ik kweek in Jodenkoekbussen van Enkhuizer Banket, omdat deze de ideale maat hebben. Iedere twee weken zet ik een nieuwe kweek op van twee of drie bussen. Bij niet vliegende fruitvliegen (ongevleugeld) gebruik ik schuimrubber om mijn kweekbussen af te sluiten. Schuimrubber is luchtdoorlatend en de vliegen zijn gemakkelijk uit de bus te schudden. Bij vliegende exemplaren is het voeren wat lastiger. Ik gebruik daarbij de originele deksels van de jodenkoekbussen en snij uit het deksel een rondje met een diameter van plus minus 4.5 cm. Deze sluit ik weer af met een rondje schuimrubber.

Ik voer mijn dieren iedere dag (of soms twee maal per dag) afwisselend vliegende en niet vliegende fruitvliegen. Omdat ik iedere dag voer kan ik ook iedere dag al mijn dieren bekijken en hun conditie en bijzonderheden in de gaten houden. Voor het voeren plaats ik de bus in de vriezer voor plus minus 2 a 3 minuten. De fruitvliegen raken daardoor onderkoeld en zijn gedurende 1 a 1 1/2 minuut niet meer in staat om te bewegen en gedurende 2 a 3 minuten niet in staat om te vliegen. Ze zijn op dat moment (mits de bus aan de binnenkant niet te vochtig is) gemakkelijk uit de bus te strooien, en in de hoeveelheid die de dieren op kunnen. Doordat de vliegen langzaam bij komen en niet direct kunnen vliegen, wordt een groot deel al opgegeten voordat ze goed en wel door de bak vliegen.

Vakanties kunnen m.b.t. het voeren van je dieren een probleem opleveren. Het is natuurlijk mooi als iemand iedere dag je dieren wil voeren e.d., maar het is voor derden een behoorlijke belasting. Voor de vakantieperiode maak ik kweken in bakjes met een diameter van +/12 cm en een hoogte van+/6 tot 7 cm. Bakjes waar eenpersoons slaatjes inzitten zijn hiervoor uitstekend geschikt. Naast de benodigde luchtgaatjes maak je een aantal grotere gaatjes (+/1 cm) die je afplakt met plakband. Ikzelf ga 3 weken met vakantie en maak dan 4,3,2 en 1 week van tevoren een hoeveelheid van deze / kweken. Degene die de verzorging van mijn dieren overneemt hoeft dan maar 1 a 2 keer per week vliegen te voeren door een nieuw bakje in het terrarium te zetten en het plakband te verwijderen. Het aantal vliegen dat uit het bakje komt is natuurlijk afhankelijk van de hoeveelheid gaatjes, maar wanneer je de vliegen sneller uit het bakje wilt hebben is het aan te raden om een satéprikker o.i.d. door het gaatje in de voedingsbodem te prikken. Het opmerkelijke is dat de afzet van nieuwe generaties vliegen langer door lijkt te gaan dan in een grote kweekbus en het aantal kweken met schimmels en mijt beduidend lager is.

Tot slot wil ik het nog even hebben over schimmels en mijten. Voor het maken van je kweek goed de handen wassen beperkt het aantal schimmels in je kweek, Schimmels kunnen niet veel kwaad als je kweekbodem maar niet beschimmelt voordat er larven in komen. Ikzelf ben op dit moment aan het uitproberen of homeopathische middelen of etherische oliën schimmelwerend werken (b.v. Wintergreen) Het gevaar is alleen dat de vliegeneters teveel van deze stoffen binnen krijgen. Mijt is dodelijk voor een goede vliegenkweek. Maar ook hier geldt dat wanneer er eenmaal vliegenlarven zijn deze heus wel uitkomen ook al zit er mijt in je kweekbak. Wanneer er echter sprake is van een mijtplaag (dus een dikke laag) dan zullen ook de larven worden aangetast. Het voordeel van mijt is dat ze opgevoerd kunnen worden. Vooral jonge kikkers en gekkoachtige lusten ze graag. Wel opletten dat je er niet te veel van voert. Het gevaar is dat de mijt zich door de hele bak, en erger, buiten de bak verspreidt.

Omdat ik de bakken waar ik vliegen in kweek hergebruik en ik er zeker van wil zijn dat ik geen mijt of schimmels uit mijn oude kweek overbreng in mijn nieuwe, plaats ik de schoongemaakte baken altijd een paar uur in de vriezer (evenals het schuimrubber) (sommige mijteieren en schimmels kunnen overigens zeer lage temperaturen verdragen) Zorg er ook voor dat, wanneer je een nieuwe kweek maakt en daarvoor vliegen uit een oude kweek gebruikt, je gecontroleerd hebt of de bus waar je deze vliegen uithaalt redelijk mijtvrij is. Je schudt anders met de vliegen ook mijten mee op de nieuwe kweekbodem, en deze mijten planten zich eerder voort dan de vliegen. Het plaatsen van kweekpotten in een bakje met water voorkomt dat eventuele mijt van de ene naar de andere kweekpot overloopt.